Korunumlu ve Korunumsuz Kuvvetler

Kuvvetin korunumlu olması enerjini korunumlu olması yada olmamasıyla ilgilidir. Eğer cisme uyguladığımız kuvvetin enerjisini daha sonra tekrardan herhangi bir kuvvet uygulamadan alabiliyorsak o zaman kuvvet korunumludur diyebiliriz. Aksi takdirde eğer uyguladığımız kuvveti tekrardan alamıyorsak kuvvet başka enerji çeşitlerine dönüştürülmüşse o zaman kuvvetin korunumsuz olduğunu söyleyebiliriz.

Korunumlu kuvvetler için örnek: Yerçekimi kuvveti gösterilebilir. yerden aldığımız bir kütleyi bu toplu iğne, taş parçası, kalem, klavye, olabilir masamızın üzerine koyman için bir kuvvet uygularız yerçekimine karşı. daha sonra Masamızın üstündeki kitleyi yere düşürmek için hafiften ittirmemiz yeterli olacaktır. Başka bir örnek verelim: bir yayı iki parmağınız ile sıkıştırdığınızı düşünün sıkıştırırken kuvvet harcarsınız fakat serbest bırakmanız için kuvvet harcamanıza gerek yoktur.

Korunumlu olmayan kuvvetlere gelince hepinizin bildiği yada tahmin ettiği sürtünme kuvvetini söyleyebilirim çünkü sürtünme kuvvetiyle yukarıdakilere bağlı bir örnek vereyim ayağınızı yere bastırarak sürttüğünüzü düşünelim belirli bir noktaya geldikten sonra ayağınızı serbest bırakınca siz hiç kuvvet harcamadan eski haline gelmesi lazım ki sürtünme kuvveti korunumlu olsun. Peki ayağınız eski haline geliyor mu? ( siz kuvvet uygulamadan ) tabki hayır. Ayağınızı sürterken harcadığınız enerji bi şekilde ısıya donütü ve ayakabınız bir miktar yıprandı. O nedenle sürtünme kuvveti korunumlu değildir diyebiliriz.

Hazırlayan: Uğur Çelik (bu sayfayı belirtmek koşuluyla alınıtı yapabilirsiniz.)